Μήπως υιοθετείτε συμπεριφορές που σαμποτάρουν τον ίδιο σας τον εαυτό, για να έχετε άλλοθι και να μπορείτε να κατηγορήσετε κάποιον άλλον για την αποτυχία σας; Μήπως δεν έχετε αντιληφθεί καν ότι το κάνετε;
Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι άνθρωποι κάνουν κάποιες επιλογές που οδηγούν σε σίγουρη αποτυχία, προκειμένου να αποφύγουν να αναλάβουν ευθύνες για το αρνητικό αποτέλεσμα. Αυτή η συμπεριφορά ονομάζεται «αυτοσαμποτάζ» και λειτουργεί υποσυνείδητα. Το άτομο βρίσκει μια εξωτερική πηγή «κακού», η οποία φταίει για όλα, διατηρώντας ταυτόχρονα την αυτοεκτίμηση και το εγώ του ψηλά.
Επιλογή της αποτυχίας
Για παράδειγμα, όταν ένας φοιτητής έχει να δώσει εξετάσεις για ένα σημαντικό μάθημα που μπορεί να κρίνει την εξέλιξη του και το προηγούμενο βράδυ ξενυχτάει διασκεδάζοντας με την παρέα του, μειώνει τις πιθανότητες της επιτυχίας του. Ωστόσο μπορεί να μεταφέρει την ευθύνη της αποτυχίας του στους φίλους του που τον παρέσυραν και όχι στη δική του έλλειψη σοβαρότητας.
Μεταφορά της ευθύνης
Οι ψυχολόγοι διαπίστωσαν σε μελέτες που έκαναν, ότι οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την ανάγκη να κατηγορούν τους άλλους για τις αποτυχίες που βαραίνουν τους ίδιους, ενώ θεωρούν τις επιτυχίες προσωπικές τους νίκες. Αυτή η «εγωιστική» συμπεριφορά προστατεύει μεν την αυτοεκτίμησή, αλλά ταυτόχρονα οδηγεί σε ενέργειες που υπονομεύουν την επιτυχία καλύπτοντας τις προσωπικές ελλείψεις.
Ουσιαστικά μη θέλοντας να αναλάβουμε προσωπική ευθύνη για τις επιλογές μας, δημιουργούμε τις συνθήκες ώστε οι αποτυχίες να χρεωθούν σε εξωτερικούς παράγοντες. Υπάρχουν πολλές και διαφορετικές μορφές «αυτοσαμποτάζ» και κάποιες φορές μπορεί να είναι μια αβλαβής συμπεριφορά, αλλά σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε παραίτηση από τους στόχους.
Έλλειψη αυτοπεποίθησης
Για να καταλάβετε την έννοια του «αυτοσαμποτάζ», φανταστείτε ότι ετοιμάζεστε να πάρετε μέρος στον μαραθώνιο για πρώτη φορά. Κάνετε συστηματική προπόνηση, υγιεινή διατροφή και είστε σε φόρμα. Όμως όσο πλησιάζει η ημέρα των αγώνων, αμφιβάλλετε για την ικανότητά σας να φτάσετε με επιτυχία στη γραμμή τερματισμού και αντί για την προσπάθεια επιλέγετε τις δικαιολογίες. Τις ημέρες που ακολουθούν, παραλείπετε τις προπονήσεις σας και τρώτε πρόχειρο φαγητό. Έτσι όταν φτάσει η μέρα του μαραθωνίου, αισθάνεστε κουρασμένοι και σχεδόν άρρωστοι. Παρότι αυτό είναι αποτέλεσμα των επιλογών σας, εσείς θα μπορείτε να λέτε ότι δεν τερματίσατε, διότι δεν αισθάνεστε καλά και όχι γιατί δεν έχετε τις ικανότητες.
Το κόστος
Ο λόγος που σαμποτάρουμε τον εαυτό και τις προσπάθειες μας είναι για να προστατεύσουμε το εγώ μας, αλλά αυτή η διαδικασία έχει μεγάλο κόστος. Οι ειδικοί υπογραμμίζουν ότι υπονομεύοντας με δικαιολογίες την επιτυχία, πριν καν δοκιμαστούμε σε κάτι, μειώνονται οι προσδοκίες από τον εαυτό μας και τα κίνητρα μας για να προσπαθήσουμε στο μέλλον. Μπορεί λοιπόν βρίσκοντας άλλοθι να ρίχνουμε στάχτη στα μάτια των γύρω μας και να μην χρεωνόμαστε την αποτυχία, ωστόσο υποθηκεύουμε το μέλλον και οδηγούμαστε στην εγκατάλειψη των στόχων μας.
Πηγή: verywellmind.com
